Najčešća pitanja - sveobuhvatni odgovori na vaša interesovanja

Proces registracije i preregistracije u timove porodične medicine je od početka oktobra do kraja decembra tekuće godine. Ukoliko želite biti naš pacijent, potrebno je da se registrujete ili preregistrujete u pomenutom periodu.

Radno vijeme timova porodične medicine za preglede u ordinaciji je:
Radnim danima: 07:00 – 20:30
Subotom: 07:00 – 15:00

U tom periodu moguće je zakazati i preglede za potrebe kućnog liječenja (ljekarski pregledi i intervencije u kućnim uslovima – patronaža).

Ukoliko nemate neki medicinski problem, prvi ginekološki pregled se preporučuje u 18. godini. Prije početka redovnih ginekoloških pregleda, mlade žene uvijek mogu da posjete ginekologa i na taj način riješe eventualne nedoumice u vezi sa planiranjem prvog seksualnog odnosa, kao i u vezi sa eventulanim tegobama koje mogu imati. Svakako je potrebno da se javite ginekologu ukoliko:

• imate 16 godina, a još uvijek niste dobili prvu menstruaciju
• imate 18 godina, a nikada ranije niste posjetili ginekologa
• postali ste seksualno aktivni
• seksualno ste aktivni i primijetili ste izostanak menstruacije
• imate duge menstruacije (duže od devet dana)
• imate grčve u donjem dijelu stomaka
• imate obilan sekret iz vagine
• imate svrab u predio genitalija
• razmišljate o tome da koristite neko kontraceptivno sredstvo.

Najčešći simptomi sezonskih alergija uključuju: kihanje, curenje iz nosa ili začepljen nos, suzne i svrbežne oči, svrbež u sinusima, grlu ili ušnim kanalima i začepljenost uha. Manje uobičajeni simptomi uključuju glavobolju, otežano i teško disanje ili kašalj. Ukoliko osjetite neki od ovih simptoma preporuka je da se uradi alergotest kako bi se tačno utvrdio izvor alergije i preduzeli odgovarajući koraci u njenom eliminisanju.

ZU Specijalistički centar „Kuća Zdravlja“ Bijeljina nudi veliku paletu alergotestova:

• Inhalacioni panel tip I (20 alergena)
• Nutritivni panel (20 alergena)
• Kombinacija oba panela alergena (54 alergena)

U panelu inhalacionih i nutritivnih alergena postoji mogućnost testiranja na 54 vrste alergena, a rezultati su brojčano iskazani po stepenu alergičnosti. Za analizu je potrebno izvaditi krv iz vene bilo kada u toku dana, bez posebne pripreme (jesti i piti tečnost normalno kao i svakog dana). Rezultati analize budu gotovi nakon dva dana.
Ukoliko pacijent koristi neku od antialergijskih terapija, potrebno je da istu isključi 3-5 dana prije odrađivanja analize, kako bi se izbjegao uticaj lijekova na rezultate testa.

Pacijenti često nisu upućeni u proceduru pripreme za zakazani ultrazvučni pregled abdomena i karlice. Jedna od ključnih stvari jeste pridržavanje propisanog režima ishrane i sljedećih uputa:

• dva dana prije pregleda konzumirati hranu koja ne nadima (tečna i kašasta hrana), dok kupus, pasulj, suve i svježe šljive, jabuke, kruške…i drugu hranu koja izaziva nadimanje i gasove ne jesti
• ukoliko se pregled obavlja ujutru, pacijent treba da dođe natašte (bez prethodnog doručkovanja)
• ukoliko se pregled obavlja poslijepodne, šest do osam sati prije pregleda pacijent može da jede krompir, makarone, rižu ili palentu kuvanu u slanoj vodi, bez dodataka i začina
• nekoliko dana prije pregleda piti samo vodu i ne konzumirati gazirane i negazirane sokove i čajeve
• na pregled doći pune mokraćne bešike (dva sata prije pregleda popiti tri čaše vode i ne mokriti)
• ukoliko pacijent ima plasiran kateter, neophodno ga je klemovati 30 minuta prije pregleda, za šta je potrebno javiti se medicinskom osoblju.

Takođe, potrebno je da pacijent sa sobom ponese i nalaze i snimke prethodnih pregleda ukoliko su rađeni.

Nakon što ljekar potvrdi da je došlo do trudnoće, na početku je potrebno uraditi osnovne testove, većinom iz krvi, kako bi se procijenilo zdravstveno stanje trudnice.

Neke od osnovnih analiza, na početku trudnoće su:

• Krvna grupa i Rh faktor
• Krvna slika, šećer, urin, željezo, D dimer, TSH (hormoni štitne žlijezde)
• Testovi na sifilis, sidu i hepatitis
• Mjerenje pritiska
• Održavanje tjelesne težine u granicama
• OGTT test opterećenja na šećer

Ako je trudnica otkrila da je Rh pozitivna, njen muž ili partner ne mora da radi krvnu grupu, a u slučaju da je trudnica Rh negativna, onda je obavezno da i njen muž ili partner uradi krvnu grupu. Ako je pozitivan, onda se rade antitijela, a nakon porođaja, određuje se krvna grupa bebe. U slučaju da je krvna grupa bebe negativna, onda majka porodilja neće primati nikakvu injekciju, a u slučaju da beba ima pozitivnu krvnu grupu, onda majka porodilja prima zaštitnu injekciju ili RhoGAM, zbog sljedeće trudnoće. To je takozvana Rh inkopatibilija.

Kako trudnoća odmiče, rade se dodatni testovi koji se odnose na zdravlje i bebe i majke (double, triple, prenatalni, ultrazvuk itd.).

U drugoj polovini trudnoće fokus nadzora postaje stanje ploda, a CTG pruža veoma bitne informacije o tome u trećem trimestru trudnoće.

CTG je dijagnostički metod, potpunost bezopasan i za bebu i buduću majku, čija procedura traje između 20 i 60 minuta. U većini slučajeva ne zahtijeva nikakvu prethodnu pripremu, već samo kratki predah prije samog pregleda.

CTG-om dobijamo informacije o kondiciji bebe i ritmu njenog srca, ali i da li su počele kontrakcije materice koje buduće mame još uvijek ne osjećaju. Broj bebinih otkucaja srca normalno iznosi između 120 i 160 u minuti, pa ukoliko je iznad ili ispod granice bitna je pravovremena intervencija od strane ljekara. Ovom metodom se dobija i uvid u stanje bebe u materici, analizom njenog pulsa, njegove varijabilnosti i fenomena kao što su ubrzavanje i usporavanje pulsa.

Uz savjete ljekara može biti ključan u otkrivanju potencijalnih problema i na taj način doprinijeti brzoj reakciji, ukoliko je potrebna.

U ZU Specijalističkom centru „Kuća zdravlja“ Bijeljina postoji program Hrono ishrane koji se radi po licenci dr Ane Gifing – www.drgifing.com

Sam pregled podrazumijeva analizu sastava tijela na:

• In Body aparatu kojim se određuje sastav tijela
• test intolerancije na hranu koji se radi na MORA aparatu koji pokazije toleranciju Vašeg organizma na namirnice.

Poslije navedenih analiza slijedi ljekarski pregled, nakon čega se izrađuje jedinstveni plan ishrane uz pomoć kojeg pacijent dolazi do željenih rezultata.

Tokom pripreme za kolonoskopiju ne preporučuje se unos crvenih, plavih ili ljubičastih namirnica obzirom da te boje mogu da promijene boju sluznice debelog crijeva i otežaju ljekaru da vidi njegovu unutrašnjost. Kolonoskopija gotovo uvijek podrazumijeva upotrebu anestezije, sedativa, lijekova protiv bolova ili kombinacije ovih lijekova.

Tačna dužina pripreme i oporavka zavisi od starosti i stanja pacijenta, pridružnih bolesti, vrste sedacije i drugih faktora, ali obično traje jedan dan. Tokom ovog perioda nije preporučljivo voziti automobil, vraćati se poslu ili se izlagati fizičkom naporu, niti donositi važne odluke. Tokom prvog dana normalan je osjećaj nadutosti i pojava gasova, ali i blago krvave stolice, a ovi simptomi traju dok se ne ispusti sav vazduh koji se našao u debelom crijevu.

Tri načina na koji se izvodi kolonoskopija su:

• lokalna anestezija (analgosedacija) – tretman nije bolan, ali za pacijenta može biti neprijatan
• opšta anestezija – značajno komfornije rješenje za pacijenta
• kolonoskopija se može obaviti i bez anestezije, no budući da je na ovaj način procedura bolna i izrazito neprijatna, kolonoskopija bez anestezije se u praksi obavlja samo u rijetkim slučajevima.

Zahvat obično traje od nekoliko minuta do maksimalno sat vremena, ali pacijent će u bolnici morati da provede nekoliko sati, zbog pripreme za proceduru i oporavka nakon nje.

Simptomi i tegobe zbog kojih bi trebalo zakazati pregled kod dječijeg pulmologa su:

• Kašalj koji traje duže od 2-3 nedjelje, bilo da je suv ili uz iskašljavanje sadržaja
• Otežano disanje (osjećaj nedostatka vazduha, kratak dah)
• Bol i stezanje u grudima
• Šištanje u grudima pri disanju
• Visoka tjelesna temperatura uz suvi nadražajni kašalj, opštu slabost i malaksalost
• Uporan kašalj sa iskašljavanjem, posebno ako je sluz sukrvičasta
• Bol probadajućeg karaktera koja se pojačava pri udahu i koja je karakteristična za upale pluća i plućne maramice.

Temperatura do 38° C je karakteristična za virusne infekcije koje uglavnom zahvataju sluzokožu pluća, dok visoke temparature, iznad 39-40° C, od samog početka sugerišu postojanje upalnih bolesti koje mogu biti opasne i zahtijevaju brzu intervenciju.

Pulmološki pregled ne zahtijeva neku posebnu pripremu za djecu, a što se prije započne sa liječenjem, rezultati su efikasniji.

Kompletna krvna slika je pretrega kojom određujemo opšte zdravstveno stanje organizma. Pod ovom vrstom pretrage podrazumijevamo: broj leukocita i leukocitarna formula, broj eritrocita, vrijednost hemoglobina, broj trombocita, hemoglobin, eritrocitni indeks.

Krv za analizu se može uzeti iz venske ili kapilarne krvi (kapilarna krv se obično uzima kod djece i kod osoba koje primaju hemoterapije). Rezultati krvne slike se čekaju 5 minuta i može se uraditi u bilo koje doba dana.

CRP je analiza koja se obično radi u kombinaciji sa krvnom slikom zbog utvrđivanja infekcija, prehlada, upala, dijagnoze i liječenja. Određivanje koncentracije C-reaktivnog proteina može se vršiti iz uzorka venske krvi ili kapilarne krvi (ukoliko su u pitanju mala djeca ili pacijenti sa slabim venama).

Rezultati se čekaju 20 minuta i može se raditi u bilo koje doba dana, s tim što ne treba konzumirati bilo kakvu hranu prije uzorkovanja krvi za CRP analizu.

Urinokultura je tehnika kultivacije uzorka urina na hranjivim podlogama na kojima poslije 24h ili 48h dolazi do porasta mikroorganizma koji mogu biti uzročnici mokraćne infekcije.

Priprema pacijenta za uzorkovanje je jednostavna:

• prije davanja urina neophodno je da pacijent obavi jutarnju toaletu, otvor uretre i njegovu okolinu treba dobro oprati vodom i sapunom i posušiti čistim peškirom
• urin se prikuplja tako što se izbjegne prvi mlaz, a srednji ide u sterilnu bočicu.

Poželjno je da se urin donese u laboratoriju odmah po uzimanju ili, ukoliko se čuva u frižideru, najviše u roku od dva do tri sata.

Rezultati se čekaju dva do tri dana od dana uzorkovanja.

Test analize stolice na prisustvo bakterija, parazita ili gljivica koje uzrokuju infekciju na nivou gastrointestinalnog trakta se naziva koprokultura. Uzorak stolice se miješa sa supstancom koja podstiče rast bakterija.

Analiza stolice se radi ukoliko pacijent ima:

• mučnine, gađenje i povraćanje
• bolove u predjelu želuca i crijeva, grčeve u stomaku, dijareju
• nadutost trbuha
• povremeno neformiranu stolicu i grčeve u stomaku
• krv u stolici.

Uzorak stolice veličine lješnika se uzima u posudu za stolicu, tj. flakon i može se donijeti u bilo koje doba dana. U laboratoriji se miješa sa supstancom koja podstiče rast bakterija. Ovu analizu ne treba raditi ukoliko je pacijent na antibiotskoj terapiji, obzirom da prisustvo antibiotika usporava ili sprječava rast mikroorganizama.

Rezultati se čekaju dva do tri dana od dana uzorkovanja.

Spermogram je nativni pregled sperme kojim se utvrđuju podaci o ukupnom broju spermatozoida, procentu progresivno pokretnih, neprogresivno pokretnih, slabo pokretnih i nepokretnih spermatozoida. Ovom analizom utvrđujemo i još neke parametre kao što su zapremina, viskoznost, pH, brzina likvefakcije i boja ejakulata, kao i podatke vezane za aglutinaciju spermatozoida.

Priprema pacijenta:

• Pacijent mora da ima apstinenciju prije davanja sperme koja iznosi od tri do pet dana. Apsintencija kraća od tri dana utiče na broj spermatozoida, a duža od pet na pokretljivost spermatozoida
• Prije davanja uzorka neophodno je da pacijent urinira
• Za uzorak se koriste sterilne bočice
• Uzorak se ostavlja u laboratoriji ili se može donijeti od kuće
• Ukoliko se donosi od kuće, potrebno ga je dostaviti u laboratoriju u roku od 30 minuta. Tokom tog perioda se ne smije izlagati promjenama temperature, pa je najbolje nositi ga ispod pazuha kako bi sačuvao tjelesnu temperaturu.

Hormoni štitne žlijezde koji se najčešće rade su TSH i FT4, dok se osim njih često rade i antitijela Anti TPO, anti-TG (tiroglobulinska antitijela), kao i hormoni FT3, fT3, fT4. Tg i kalcitonin se rade kao tumor markeri štitne žlijezde.

Za analizu hormona štitne žlijezde koristi se venska krv, a unos hrane nema uticaja na parametre. Pod uslovom da pacijent ne koristi supstitucionu terapiju (euthyrox, letrox) krv se može uzorkovati u bilo koje doba. Međutim, ukoliko je pacijent na supstitucionoj terapiji onda ne bi trebao da uzima propisanu dozu lijeka neposredno prije vađenja krvi, nego nakon uzorkonja krvi. Izuzetak je ukoliko ljekar zahtijeva drugačije.

OGTT (Oralni glukoza tolerans test) ili test opterećenja glukozom jeste test kojim ispitujemo stanje metabolizma glukoze u organizmu. Prati se reakcija organizma na glukozu unijetu oralnim putem, natašte i u određenim vremenskim periodima nakon ispijanja njenog rastvora.

OGTT se radi:

• da bi se ustanovila dijagnoza predijabetesa ili dijabetasa kod pacijenata koji imaju simptome šećerne bolesti, ukoliko se sumnja na postojanje insulinske rezistencije
• kod dijagnostike gestacijskog dijabetesa.

Za OGTT test u ZU specijalistički centar “Kuća zdravlja” nije potrebno zakazivanje, ali postoji priprema koja se mora ispoštovati zbog validnosti rezultata:

• tri dana prije izvođenja testa pacijent jede hranu koju inače konzumira
• 24h prije ne smije imati jače treninge
• savjet je da 8h prije testiranja ne koristi cigarete.

Obzirom da određeni lijekovi mogu uticati na rezultate testa, potrebno je konsultovati se sa ljekarom o eventualnom prekidu terapije do završetka testa. Test ne treba raditi neposredno nakon većih trauma, kada je pacijent pod stresom ili uslijed infekcija ili operacija.

Važno je da pacijent sa sobom ponese uputnicu ljekara, tj. preporuku za izvođenje testa sa tačno definisanim informacijama.

HbA1C je test krvi koji se koristi za dijagnostiku i praćenje stanja osoba sa dijabetesom, ali i drugih stanja povezanih sa vrijednostima šećera u krvi. Ljudima sa dijabetesom se savjetuje da rade ovaj test na svakih tri do šest mjeseci ili češće ako nije pod kontrolom.

Za ovaj test nije potrebna posebna priprema i može se uraditi u bilo koje doba dana uzorkovanjem venske krvi. Rezultati se čekaju 20 minuta.